Wystawa jest próbą dookreślenia zjawisk w najnowszej sztuce polskiej, których cechą charakterystyczną jest zwrot w kierunku świeckiej duchowości oraz potrzeby konstruowania, komunikowania i badania indywidualnych światów wartości w kontakcie z Innymi, w sprywatyzowanej i niezależnej względem instytucjonalnych religii oraz ideologicznych sporów przestrzeni. Wybrani artyści koncertując się na pracy z codziennością, szukając kontaktu z człowiekiem oraz naturą ustalają swoje relacje ze światem i społeczeństwem. Poszukiwania te zdają się być odpowiedzią na dominujący paradygmat rozwoju jednostki jako zatomizowanej, dążącej do maksymalizacji wymiernych korzyści w oparciu o neoliberalny model funkcjonowania.
Duchowość wyraża się między innymi poprzez dekonstrukcje obiegowych założeń dotyczących sensu aktywności twórczej, w pytaniach, nie zawsze wyrażanych wprost, o rolę artysty i wartość systemu sztuki. Polityczny charakter nowej duchowości wyraża się m.in. zainteresowaniem peryferiami, feminizmem, ekologią czy fascynacją myślą posthumanistyczną. Duchowość rozumiana jest również jako badanie własnych ograniczeń fizycznych i psychicznych, charakterystyczne jest otwarcie na działania zbiorowe, kreowanie sytuacji współbycia, communitas.
Duchowość jest więc kategorią egzystencjalną. Odnosi się do obszaru ludzkiej świadomości i jej uwikłania w świat, w sieci zależności, w dynamiczny mechanizm społeczeństwa, fizycznych oraz psychicznych form oraz norm/wartości oddziałujących na poczucie sensu życia, działania, tworzenia i współistnienia.
„Nowy duch" unika politycznego (oraz zideologizowanego) języka lub też wykorzystuje go w celu demaskowania wykluczających czy hierarchizujących tendencji (Michał Łagowski). Jest także stawianiem się w sytuacji niepewności, pozbawianiem się przyzwyczajeń i nawykowych reakcji (Justyna Górowska, Honorata Martin). Artyści rezygnują z utopijnej wiary w samowystarczalność w tworzeniu sensów, podkreślają jej intersubiektywny charakter (Magdalena Starska). Kładą nacisk na bezpośredniość, są zaangażowani w codzienność (Agata Bielska, Ola Kozioł).
Sztuka nowej duchowości jest procesem, dzieło sztuki zapisem doświadczenia.
Kurator: Przemysław Chodań
„Nowy Duch"; artyści: Agata Bielska, Justyna Górowska, Ola Kozioł, Michał Łagowski, Honorata Martin, Magdalena Starska; Galeria Sztuki Współczesnej, Opole, 23.10 - 22.11.2015
Wernisaż: 23.10.2015, godz.18.00
Wydarzenia towarzyszące:
21 - 23.10.2015 - akcja Agaty Bielskiej - artystka zaprasza do udziału w warsztatach fermentacyjno-przetwórczych, będących przygotowaniami instalacji „Proste działanie". W trakcie trzydniowego spotkania będzie można poznać różne technik fermentacji, wymienić się kulturami żywych bakterii, nauczyć się kompostować
23.10.2015 - na wernisażu performance Oli Kozioł oraz IAMESH secret collective
5 listopada, godz.18.00 - wykład dr hab. Dominiki Motak (Instytut Religioznawstwa UJ) „Oblicza nowej duchowości"
20 listopada, godz. 18.00 - oprowadzanie kuratorskie/ Przemysław Chodań