W ciągu minionych trzech miesięcy mieliśmy do czynienia z rozpowszechnianymi przez aktualne władze Zarządu Głównego Związku Polskich Artystów Fotografików informacjami o przyczynach i charakterze zmian profilu działalności i statusu Małej Galerii działającej dotąd pod wspólnym szyldem ZPAF CSW.

W związku z tym, że komunikaty obecnych władz ZG ZPAF mają niejednokrotnie charakter dezinformujący, czujemy się w obowiązku przedstawić stanowisko Centrum Sztuki

Współczesnej Zamek Ujazdowski w tej sprawie:

1) Na przełomie lat 1989/90 zasłużonej (jak twierdzą wszystkie strony sporu) Małej Galerii ZPAF groziła likwidacja. W związku z powyższym Dyrektor CSW wystąpił z inicjatywą współudziału CSW w prowadzeniu Galerii zapewniając podstawy finansowania jej działalności merytorycznej w tych pozycjach, w których brak pokrycia finansowego groził zamknięciem Galerii. Tak więc: od roku 1990 Centrum Sztuki Współczesnej pokrywało koszty zwiększonej obsady merytorycznej Małej Galerii, koszty promocji (m. in. druk, dystrybucja zaproszeń), podstawowe koszty związane z realizacją programu, a także publikacji katalogów stanowiących dziś kronikę poszukiwań i debiutów twórców współczesnej fotografii polskiej.
Do października 2005 nie doszło do żadnych kontrowersji w kwestii realizacji porozumienia zawartego w 1990 pomiędzy ZPAF i CSW, mimo niedopełnienia przez ZPAF niektórych punktów umowy ( np. nie zapewnienia połowy etatu ochrony ekspozycji w soboty i w niedziele).

2) 11 października 2005 roku prezes nowych władz ZPAF p. Mariusz Wideryński przekazał pracownikom Małej Galerii ZPAF CSW informację o decyzji zmiany jej profilu i obsady personalnej a także o zerwaniu porozumienia zawartego w 1990 roku z Centrum Sztuki Współczesnej.

3) Dnia 24 października 2005 Mariusz Wideryński, nie podejmując wcześniej żadnych prób kontaktu z dyrektorem CSW (który był inicjatorem wsparcia Małej Galerii przez CSW i partnerem współpracy ZPAF i CSW w ciągu minionych piętnastu lat) przekazał w formie faxu pismo jednostronnie, bez żadnych komentarzy wypowiadające porozumienie z kwietnia 1990 roku.

4) Dnia 27 października prezes Wideryński w ramach komunikatu adresowanego do członków okręgu warszawskiego ZPAF informował: " Plenum Zarządu Głównego ZPAF i Rada Artystyczna ZPAF podjęły decyzję o zmianie profilu Małej Galerii a tym samym wypowiedzenia porozumienia z CSW w sprawie wspólnego prowadzenia Małej Galerii." Jak nam wiadomo Rada Artystyczna ZPAF do tamtego czasu nie uczestniczyła w podjęciu takiej decyzji, natomiast w piśmie z dnia 14. 11. 2005 część jej członków wyraziła wyraźne zastrzeżenia wobec przyjętego przez prezesa ZPAF trybu postępowania w sprawie Małej Galerii.

5) Dnia 9. 12. 2005 Plenum ZG ZPAF podjęło i upowszechniło Uchwały potwierdzające formalnie zmiany statusu Małej Galerii. Jako kuriozalna w zaistniałej sytuacji może być odebrana treść Uchwały 7, która "zobowiązuje Prezydium do podjęcia rozmów z Centrum Sztuki Współczesnej na temat kontynuacji współpracy". W świetle prowadzonej przez prezesa Wideryńskiego polityki faktów dokonanych, negującej rolę CSW w utrzymaniu ciągłości działań Małej Galerii wysyłanie, bez próby porozumienia z partnerem, komunikatów zapowiadających kontynuacją współpracy z CSW po jej formalnym i nieco obcesowym zerwaniu, może dowodzić naiwności lub braku wyobraźni.

6) Podobnych cech postępowania p. Wideryńskiego może dowodzić jego telefon do dyrektora CSW (dnia 15. 12. 2005) - bowiem przeszło półtora miesiąca po zerwaniu, bez jakiejkolwiek próby porozumienia, realizowanej od piętnastu lat umowy, p. Wideryński stwierdził w trakcie rozmowy telefonicznej, że decyzje zmian nie zależały od niego osobiście, a on sam jest tylko realizującym wolę Plenum ZG ZPAF wykonawcą. Pytanie: jak prezes ZG ZPAF może powoływać się na jedynie sprawczą moc decyzji ZG ZPAF w sprawie zmiany statusu Małej Galerii - skoro zasadniczą decyzję w tej sprawie podjął osobiście i przekazał 27. 10. 2005 a więc, półtora miesiąca wcześniej przed Plenum Zarządu Głównego ZPAF, które prawomocnymi Uchwałami zobowiązuje go do przeprowadzenia zmian statusu Małej Galerii?

Przed 1977 rokiem w pomieszczeniach jeszcze dziś zajmowanych przez Małą Galerię funkcjonował punkt sprzedaży fotografii.

W ciągu następnych 28 lat Mała Galeria służyła promocji współczesnej fotografii polskiej i sztuki intermedialnej wykorzystującej fotografię, ze szczególnym uwzględnieniem prac młodych twórców.

W dniu dzisiejszym obecne władze ZG ZPAF wyżej określoną misję przedstawiają jako zupełnie nowy wyraz inicjowanych ozdrowieńczych zmian, uzupełniając to, co Mała Galeria niewątpliwie do tej pory jako galeria niekomercyjna czyniła - funkcją komercyjnej sprzedaży fotografii.

Oczywiście, nie wszyscy muszą wykazywać wrażliwość na mieszanie praw rynku - i promocji twórczości nieuwarunkowanej względami komercyjnymi.

Nie wszyscy muszą też uwzględniać realność ponoszenia przez ZPAF kosztów (w granicach minimum 6 - 8000 PLN miesięczne) realizacji programu w skali odpowiadającej dotychczasowym działaniom Małej Galerii.

Nie można jednak pominąć opinii artystów, nie tylko twórców fotografii, którzy w ostatnim czasie niejednokrotnie dawali wyraz zaniepokojeniu możliwością utraty tak dobrze spełniającej swoje zadanie, w skali krajowej i międzynarodowej, "witryny" najnowszej fotografii polskiej.

Sztuka wykazuje zadziwiającą odporność na strukturalne i biurokratyczne rewolucje - i nie należy tracić nadziei, że również sztuka fotografii w Polsce, niezależnie od zaprzątających dziś naszą uwagę poczynań decyzyjnego ośrodka ZPAF, znajdzie odpowiednie pole inspiracji i ekspozycji twórczych przemian.