Jitka Hanzlova

Dla tych co narzekają na to, że polskie instytucje wystawiennicze - te państwowe jak i prywatne nie prezentują albo raczej cały czas marginalizują fotografię - miła niespodzianka, w poznańskim Arsenale wystawa "Świat jako całość. Fotografia niemiecka po 1989". Przedstawia ona współczesnych twórców oraz tendencje w fotografii dokumentalnej z lat 90. występujące za zachodnią granicą. Ta ciekawa i mądrze skonstruowana wystawa przygotowana została przez Ulfa Erdmanna Zieglera na zlecenie Institut für Auslandsbeziehungen i prezentuje ok. 350 fotografii wykonanych przez 19 artystów. Nie znajdziemy tu prac tak popularnych uczniów Becherów jak T. Ruff, A. Gursky, C. Höfer, dziś prezentowanych na wszystkich ważniejszych przeglądach sztuki oraz obecnych w kolekcjach największych muzeów i galerii. Poza nazwiskiem Jitki Hanzlovej i jej cyklem "Rokytnik" prace oglądałem po raz pierwszy. To, co na pewno jest charakterystyczne dla wszystkich zdjęć, to ich dokumentalny charakter. Nie widać w pracach tych młodych artystów postawy charakteryzującej klasyków niemieckiej fotografii dokumentalnej, bazujących na konceptualnej stronie medium. Postawy polegającej na rezygnacji z ekspresji i eksperymentów formalnych oraz na pracy seriami rozumianej w taki sposób jak robił to Sander czy później Becherowie.

Karin Apollonia Muller

Martin Engel pracuje seriami, ale robi to w bardziej swobodny sposób odnosząc się do sfery prywatności i młodości. Podobnie postępuje również Ingo Taubhorn akcentując z kolei kwestie seksualności (lub raczej odmienności) tak bliskie tematyce "wizualnych dzienników" Nan Goldin i zdjęć Wolfganga Tillmansa.

Do problemu narkomanów i prostytutek wykluczonych poza nawias społeczeństwa odniósł się Peter Hendricks prezentując wielkie portrety kobiet uzależnionych od narkotyków. Uderzają widza ich niesamowicie zniszczone, wręcz brzydkie ciała, które w pewien sposób mogą kojarzyć się z ciałami bezdomnych uzależnionych od alkoholu z cyklu "Case History" Borisa Michaiłowa.

Nikolaus Geyer

Z kolei Julia Sörgel pojechała do Kazachstanu realizując interesujące serie, na które ; składają się po dwa lub trzy zdjęcia.

Do estetyki bliższej pracom Stephena Shore'a odnoszą się kolorowe zdjęcia z Tokio przedstawione przez Enno Kapitza. Wpływ dokumentu amerykańskiego jest wyraźny. Zamiast krajobrazu na zdjęciach widzimy przedmieścia japońskiej metropolii.

Julia Sorgel

Z kolei fotografie ludzi we wnętrzach Nikolausa Geyera są tak zakomponowane i oświetlone, że oglądając niektóre prace wracałem pamięcią do obrazów Hockneya lub "filmowych" kadrów Philipa-Lorci di Corcii.

Jednak największe wrażenie robi Karin Apollonia Müller. Niewielkie w swojej skali małe wycinki rzeczywistości z różnych części świata urzekają delikatnością, ciepłem i sposobem patrzenia na świat. Widzimy na nich na przykład ludzi pracujących w polu lub (zbierających pewnie bursztyny) na brzegu morza. Nad Bałtykiem zatrzymuje w kadrze, kobietę wychodzącą z wody i zakrywającą się srebrnym materacem przed fotografem.

Peter Hendricks

Na innym zdjęciu widzimy dwa pingwiny a na analogicznym zdjęciu obok dwie osoby na polu golfowym.

Wydaje się, że dzisiejsze pokolenie niemieckich fotografów rezygnuje z ortodoksyjnych ograniczeń formalnych, które były podstawą teoretyczną Sandera, Becherów a później Ruffa, jednocześnie nie eliminując z dokumentalnego waloru fotografii. Traktują ją tylko w bardziej swobodny sposób. Posługują się wyłącznie kolorem, nowatorsko wprowadzonym przez amerykanów Williama Egglestone'a i Stephena Shore'a. To właśnie ich prace prezentowali studentom często Becherowie, dając w ten sposób wskazówkę jak powinna rozwijać się fotografia dokumentalna. Po obejrzeniu wystawy można dojść do wniosku, że to nowe pokolenie niemieckich dokumentalistów podąża drogą, która jest bliższa amerykańskiej fotografii.

Bartosz Łukaszonek (tekst/foto)

Świat jako całość. Fotografia niemiecka po 1989
Galeria Miejska "Arsenał", Poznań
08.01 - 28.01.2007

Martin Fengel

Ingo Taubhorn