Neon - świetlny rysunek-komunikat w nocnej, niematerialnej przestrzeni miasta oddziela się od przypisanej mu architektury i zaczyna prowadzić niezależne życie. Tak funkcjonują też neony Pauliny Ołowskiej w Fundacji Galerii Foksal, znacząco usytuowane pomiędzy przestrzenią wystawy a strefą miasta -po zewnętrznej stronie przeszklonych ścian - tak naprawdę ożywają dopiero po zmroku. W ciemnościach znika wnętrze galerii, a przed widzem poprzez nawarstwienia ikon nocnego życia odsłaniają się kolejne perspektywy miejskiej scenerii. To kolejna wystawa w FGF, po prezentacji Pawła Althamera czy Oskara Hansena, w której podkreślony zostaje związek z życiem, tkanką i architekturą realnego miasta - nieustannie trwającym spektaklem tuż za oknem.

Paulina Ołowska, "Obraz - wymiana - neon", Fundacja Galerii Foksal, Warszawa, 18.04 - 19.05.2006

Prace Pauliny Ołowskiej to przywołane formy zarówno historycznych, abstrakcyjnych neonów z lat 60., jak i cytaty z charakterystycznie dosłownych współczesnych projektów - "pizzy" i "sushi" naszych czasów. Powstały we współpracy z niewielką dziś firmą Reklama, kontynuacją Stołecznego Przedsiębiorstwa Instalacji Reklam Świetlnych (a jeszcze wcześniej, od końca lat 50. do początku 70. funkcjonującego właśnie jako PUR Reklama), niegdyś reklamowym monopolistą, tworzącym projektowane przez plastyków i architektów warszawskie neony, a także miejskie systemy komunikacji wizualnej. Druga grupa prac na wystawie to obrazy. Na jednym z nich artystka zamieściła listę autentycznych neonowych komunikatów, na której kilkakrotnie pojawiają się "apteka", czy "kwiaty", choć znaleźć można także "Muzeum Lenina". To swoisty alfabet miejskich znaków, wyznaczających dawną nocną mapę Warszawy. Na innym obrazie kolażowe połączenia miejskiego krajobrazu z figurami spacerowiczów przywołują charakterystyczną dla prac Ołowskiej stylistykę lat 60. i 70., zapośredniczoną przez magazyny które dziś nazwalibyśmy lifestylowymi, niegdyś jednak o zdecydowanie bardziej jednorodnym designie, łączącym modę z kulturą i sztuką w spójnym, późnomodernistycznym wzornictwie. Światła wielkiego miasta przywołują również czarno-białe, bądź sztucznie podkolorowane kadry filmowe, w których sceneria miejska i wystylizowani aktorzy razem ulegali przekształceniu się w trwałe ikony. Kolażowe zestawienia i miasto jako bohater to także łącznik pomiędzy graficzną tradycją pierwszej i drugiej awangardy, ważnych punktów odwołania dla artystki.

Paulina Ołowska, "Obraz - wymiana - neon", Fundacja Galerii Foksal, Warszawa, 18.04 - 19.05.2006

Następna część projektu Ołowskiej to planowana renowacja neonu na rogu budynku MDM-u przy placu Konstytucji - figury siatkarki reklamującej znajdujący się tam niegdyś sklep sportowy. Artystka postanowiła przeznaczyć środki uzyskane ze sprzedaży prac na wystawie na przywrócenie fragmentu miejskiego spektaklu z przeszłości - nokturnu nowoczesności. "Siatkarka" stanie się samoistną instalacją, bezinteresowną miejską dekoracją, wizualną niespodzianką. Zbliża się do tego, co pasjonowało w ulicznej ikonosferze poetów surrealizmu - powstającego w wyniku przypadkowego, zaskakującego zderzenia różnych warstw rzeczywistości onirycznego obrazu. Paradoksalnie nie odbiega zbyt daleko od pierwotnej sytuacji, w której zdumiewała, choć z nieco innych względów - jak cała reklama w socjalistycznej rzeczywistości, będąca absurdalnym kamuflażem, konsumpcyjną mistyfikacją. Jako projekt jest też dostatecznie abstrakcyjna - przedstawiając wyciagniętą figurkę odbijającą piłkę, która "opada" wzdłuż krawędzi budynku do ulicy - by stać się szczególnym elementem estetycznym w przestrzeni publicznej - zaczerpniętym z przeszłości, ale nie upamiętniającym niczego poza sobą samym, nie sugerującym także określonego nowego odczytania. Siatkarka pojawi się na nowo jako gest powtórzenia, uruchomienia w żywej tkance miasta na nowo pewnego obrazu z nieistniejącej już rzeczywistości. Co więcej, jest to gest skromny, ograniczający ingerencję czy przeobrażenie do minimum. W tytułowej wymianie obrazu na neon dokonane zostaje przewartościowanie indywidualnej kreacji i odwrócenie kolejności - prywatne zamienia się na publiczne, które w niewidzialny sposób naznaczone zostaje owym utopijnym gestem.

Paulina Ołowska, "Obraz - wymiana - neon", Fundacja Galerii Foksal, Warszawa, 18.04 - 19.05.2006

W kontekście swojego projektu tymczasowej kawiarni - salonu artystycznego Nova Popularna z roku 2003 Paulina Ołowska zauważyła, że "Warszawie brakuje nostalgii i metaforyki przeszłości, jako że znajduje się obecnie w stanie gwałtownych przemian. Niestety, wiąże się to ze zniszczeniem wielu wartościowych miejsc". Przy innej okazji dodała: "Teraz jest niebezpiecznie mówić o nostalgii, gdyż znaczenie przywołuje różne sentymenty. Mówić o niej, znaczy podkreślać ważność osobistego znaczenia historii. Staje się to sposobem radzenia sobie z poczuciem tęsknoty za pewnymi rzeczami z przeszłości, które straciły swoją wartość i prowokują pytania o to, czy nie powinny one zostać na nowo ocenione".

Faktycznie, Warszawa, mocno zanurzona w płynnej nowoczesności charakteryzującej się krótkotrwałą pamięcią dość bezwzględnie traktuje przestrzeń swojej przeszłości. Prasowa zapowiedź renowacji neonu wywołała spontaniczny pozytywny oddźwięk u czytelników, pamiętających nieistniejący obraz miasta. Nadaje to projektowi wymiar także społeczny, w pierwszym momencie oparty na indywidualnej nostalgii, w drugim jednak sięgający szerzej i zaburzający liniowy, progresywny porządek zmian, gdzie przeszłe zostaje wyparte, a jego powrót odbywa się jedynie na drodze interpretacji i kontroli.

Paulina Ołowska, "Obraz - wymiana - neon", Fundacja Galerii Foksal, Warszawa, 18.04 - 19.05.2006
Planowane zapalenie neonu "Siatkarki" - Pl. Konstytucji/Koszykowa: 19.05.2006, o godzinie 22.00.

Paulina Ołowska, "Obraz - wymiana - neon", Fundacja Galerii Foksal, Warszawa, 18.04 - 19.05.2006

Paulina Ołowska, "Obraz - wymiana - neon", Fundacja Galerii Foksal, Warszawa, 18.04 - 19.05.2006