Czym jest posthumanizm? - pyta Cary Wolfe w tytule swojej ksiazki. Najogolniej mozna powiedziec, ze posthumanizm wiaze sie ze zmiana postrzegania miejsca czlowieka w swiecie. Czlowiek przestaje byc centrum swiata oraz miara wszechrzeczy. Posthumanizm wskazuje na potrzebe odejscia od antropocentrycznego punktu widzenia, wedlug ktorego wszelkie nie-ludzkie formy zycia podporzadkowane byly czlowiekowi. Dzisiaj coraz czesciej akcentuje sie powiazania i zaleznosci miedzy swiatem ludzi a swiatem zwierzat i roslin, gdyz to, co ludzkie jest nierozerwalnie zwiazane z nie-ludzkimi formami zycia. Z odejsciem od antropocentryzmu wiaze sie takze, rozwijajaca sie rownolegle, dziedzina studiow nad zwierzetami (animal studies), postrzegana czesto jako czesc dyskursu posthumanistycznego lub jeden z jego glownych nurtow.

W Polsce posthumanizm jest wciaz traktowany jako nowy i marginalny trend w humanistyce, choc w samych sztukach wizualnych mozemy obserwowac juz od jakiegos czasu zjawiska, ktore mozna z tym dyskursem powiazac. Posthumanizm prowokuje do nowych interpretacji w obszarze sztuk wizualnych, a takze zmusza do przewartosciowania relacji miedzy ludzmi a zwierzetami, co staraja sie pokazac autorki tekstow zebranych w niniejszym numerze Artmixa.

Zwiazki sztuki z posthumanizmem nie ograniczaja sie do formulowania nowych teorii i kreowania nowego jezyka mowienia o sztuce, ale sa duzo glebsze. Sztuka bowiem aktywnie uczestniczy w dokonujacych sie zamianach, bedac zarowno elementem posthumanistycznych procesow, jak i odpowiedzia na nie.

W niniejszym numerze prezentujemy teksty, ktore wpisuja sie w dyskurs posthumanizmu lub do niego nawiazuja, badz tez sa analiza zjawisk, ktore wspoltworza to, czym jest posthumanizm.

Do dziedziny studiow nad zwierzetami, a nawet jej krytycznego nurtu (tzw. critical animal studies) mozna zaliczyc tekst Heather Dodge, ktora piszac o szkicach Sue Coe z rzezni przybliza etyczne znaczenie pojecia nowej taksonomii.

Tekst dostepny jest rowniez w wersji oryginalnej.

Magdalena Dabrowska zastanawia sie, czy psy rasowe moga byc postrzegane jako dziela bio artu. Autorka sygnalizuje m. in. kwestie etyczne, ktore pojawiaja sie w kontekscie zjawiska wytwarzania "doskonalych" reprezentantow psow wystawowych.

O pracach Moniki Zawadzki z wystawy Oczy szukaja glowy do zamieszkania w kontekscie posthumanistycznej mysli Donny Haraway pisze Malgorzata Marciniak.

Monika Rogowska-Stangret w artykule: Czlowiek - pies. O Lucy Lourie w kontekscie filozofii Michela Foucaulta i "polityki niezauwazalnosci" Elizabeth Grosz analizuje postac bohaterki Hańby Johna Maxwella Coetzego.

Izabela Kowalczyk w tekscie O byciu z innymi recenzuje ksiazke Moniki Bakke Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu, zwracajac uwage na to, ze refleksji takich jak ta nadal brakuje w polskim dyskursie naukowym.

Publikujemy rowniez, za zgoda Autorki i wydawnictwa fragment ksiazki Moniki Bakke zawierajacy analize prac Grzegorza Kowalskiego.

Dorota Lagodzka, Anna Barcz, Izabela Kowalczyk, Edyta Zierkiewicz