To juz 25. - jubileuszowy numer naszego pisma! Zarazem w tym roku stuknie "Artmixowi" 10 lat! Pismo zostalo zalozone w 2001 roku przez Izabele Kowalczyk oraz Magdalene Ujme. Naszym zalozeniem bylo stworzenie czasopisma feministycznego z zakresu przede wszystkim historii sztuki, krytyki artystycznej, filozofii sztuki i szeroko pojetej kultury wizualnej. Postanowilysmy wypelnic pustke, ktora istniala na rynku wydawniczym, gdyz brakowalo wtedy czasopism o kulturze pisanych z feministycznej perspektywy. Choc starsze teksty, mozna wciaz znalezc pod adresem http://free.art.pl/artmix/archiwum.htm, zaginal tam wstepniak pierwszego numeru, ktorego fragmenty warto tutaj przypomniec, gdyz byl on tez naszym feministycznym manifestem:

"W Polsce nie ma dyskryminacji kobiet" - te slowa, ciagle powtarzane, brzmia w naszych uszach jak monotonny refren. Wciaz musimy sie tlumaczyc z feminizmu. Jestesmy straszliwie zmeczone stereotypem brzydkiej feministki, ktora juz dawno temu spalila swoj stanik, ciagle sie awanturuje i nienawidzi mezczyzn. Tymczasem my jestesmy piekne, madre, ambitne, kochamy kobiety i mezczyzn i lubimy sie dobrze bawic. Wszelkie zarzuty o odbieranie sobie kobiecosci, odpieramy zaslyszana wypowiedzia, ze feminizm jest wlasnie kobiecosci istota.

Uwazamy, ze zarzuty kierowane przeciw feminizmowi, dadza sie sprowadzic do jednego mianownika: strachu przed konkurencja, przed udzialem kobiet w dyskursie publicznym i strukturach wladzy.

W dyskursie publicznym, trudno znalezc wypowiedzi inne niz logocentryczne. Glosy feministyczne slychac tylko na jego marginesach, skad nie docieraja do szerszej publicznosci. Jezyk kobiecy bywa deprecjonowany poprzez przypisanie go do sfery domowej, kuchni, pralni, sklepu. (...)

Jednak nie chcemy stawiac barier miedzy kobietami a mezczyznami, ale nie chcemy tez, by nasz udzial w zyciu publicznym wymagal od nas dostosowania sie do meskich standardow. Pragniemy podejmowac kobiece decyzje i mowic za siebie wlasnym glosem.

Celem pisma "Artmix" jest stworzenie forum, miejsca, gdzie kobiety moga mowic za siebie, o sobie, w sposob nieskrepowany i nieocenzurowany, poznawac sie, wzajemnie sie wspierac, cieszyc sie z wlasnych sukcesow.

Krytyka sztuki, ktora bedzie sie zajmowalo nasze pismo, nie moze byc rozpatrywana w oderwaniu od innych dziedzin zycia. Przedstawione wczesniej kwestie wplywaja na sama sztuke i na przyjmowany oficjalnie jezyk krytyki artystycznej. Pragniemy otworzyc nasze pismo na rozne dyskursy. Udostepniamy miejsce pluralizmowi zdań, nie boimy sie trudnych tematow i sporow. Nie wykluczamy tez mezczyzn, jesli tylko beda otwarci na taki sposob patrzenia na sztuke i zycie spoleczne.

Od czasu, gdy opublikowalysmy ten manifest, zmienilo sie wiele. Mozna powiedziec, ze pismo istnieje w glownym nurcie, bowiem od 2006 roku funkcjonuje jako rubryka pisma "Obieg". A jednak feminizm wciaz jeszcze wzbudza kontrowersje. Ciagle tez istnieje caly obszar problemow, uznanych za malo istotne, nienaukowe i to wlasnie te tematy staramy sie promowac w "Artmixie".

Jednym z nich jest intymnosc, ktora stala sie tematem przewodnim aktualnego numeru. Pelni ona wazna role w sztuce wspolczesnej, a szczegolnie w tworczosci feministycznej. Nasuwa sie pytanie o eksponowanie sfery intymnej przez artystki feministyczne, a takze artystow i artystki zajmujace sie problematyka homoseksualnosci. Pociaga to za soba dalsze pytania: Czym jest poczucie intymnosci, na czym polega relacja miedzy tym, co intymne a tym, co publiczne; jak w sztuce intymnosc jest eksponowana? Czy jest ona obszarem niekontrolowanym przez sfere publiczna, na ile stanowi oaze wolnosci a na ile jest obszarem ubezwlasnowolnienia i przemocy? Czy przedstawianie sfery intymnej wiaze sie z wyzwoleniem czy z przemoca, a moze z jednym i drugim zarazem? Warto zastanowic sie tez, w jaki sposob w sztuce przekraczane sa granice intymnosci wlasnej i cudzej i czy wiaza sie z ingerencja w intymnosc innych.

O intymnosci w odniesieniu do przedstawiania porodu pisze Matylda Szewczyk, analizujac niezwykle filmy: Stana Brakhage'a Window Water Baby Moving i Marjorie Keller Misconception. Ewelina Jarosz omawia doswiadczenia intymnosci w polskiej sztuce lesbijskiej. Dorota Lagodzka pyta o intymne relacje miedzy ludzmi a zwierzetami w odniesieniu do tworczosci Janine Antoni, Kiry O'Reilly i Catherine E. Bell. Eliza Bernatowicz przybliza tworczosc zmarlej 31.05.2010 roku Loiuse Bourgois, pytajac o jej janusowe oblicze. Agnieszka Kwiecień analizuje tworczosc Natalii LL w kontekscie egzystencji intymnosci. O intymnych przedstawieniach kobiet niestandardowo pieknych pisze Edyta Zierkiewicz w odniesieniu do cyklu Harda Wenus Izabeli Moczarnej-Pasiek i Klaudii Winiarskiej. Izabela Kowalczyk z kolei omawia obrazy Klaudii Urbanek-Kekus, uczestniczki 20. Ogolnopolskiego Przegladu Malarstwa Mlodych "Promocje 2010" organizowanego przez Galerie Sztuki w Legnicy, w ramach ktorego otrzymala ona wyroznienie pisma "Artmix". W tym numerze prezentujemy takze tekst Angeliki Richter o artystkach performance z dawnego DDR-u, ktore przekraczaly konwencje i granice spoleczno-polityczne, miedzy innymi poprzez obnazanie sfery intymnej.

W tym miejscu chcemy podziekowac dawnym wspoltworczyniom pisma "Artmix": Magdzie Ujmie oraz Bognie Burskiej, dziekujemy Darkowi Kowalczykowi za zajmowanie sie strona techniczna w dawnym "Artmixie", redaktorom pisma "Obieg" - za goscinnosc i przychylnosc, szczegolnie Oli Polisiewicz - za fantastyczna wspolprace, a takze wszystkim Autorkom i Autorom. Bez Was nie byloby tych 25 numerow!

I jak zwykle zapraszamy do czytania, komentowania oraz nadsylania tekstow!

Izabela Kowalczyk, Edyta Zierkiewicz, Dorota Lagodzka

Spis tresci
Matylda Szewczyk, Momenty kryzysu. Stan Brakhage i Marjorie Keller o doswiadczeniu porodu
Ewelina Jarosz, Intymny dystans. Sztuka lesbijska w Polsce
Dorota Lagodzka, Intymnosc w kontakcie ludzi i zwierzat w tworczosci Janine Antoni, Kiry O'Reilly i Catherine E. Bell a wybrane idee ekofeminizmu
Eliza Bernatowicz, Janusowe oblicze Louise Bourgois
Agnieszka Kwiecień, Egzystencje intymnosci w obrazach Natalii LL
Edyta Zierkiewicz, Harda Wenus. Obrazy kobiet niestandardowo pieknych?
Izabela Kowalczyk, Przestrzenie intymnosci u Klaudii Urbanek-Kekus
Angelika Richter, Self Directing. Women Artists from the GDR and the Expansion of their Art in Performance and Actions