Dlaczego jedne prace są dla nas widoczne, a inne pozostają w ukryciu? Jakie są relacje między globalnymi warunkami produkcji, a konkretnymi lokalizacjami pracy? Za pomocą jakich narzędzi filmowych można uchwycić procesy produkcji, kiedy mowa o usługach, sektorze kreatywnym czy pracy opartej na wiedzy?

Podczas wystawy zostały zaprezentowane krótkie filmy, które powstały na warsztatach prowadzonych przez Antje Ehmann oraz Haruna Farockiego w Łodzi i czternastu innych miastach w różnych częściach świata. Autorzy mierzą się z tematem pracy, próbując odpowiedzieć na pytania związane z możliwościami i ograniczeniami reprezentacji różnych rodzajów produkcji.

Dla Ehmann i Farockiego, kuratorów projektu, kwestie związane z przeobrażeniami pracy są możliwe do uchwycenia jedynie w perspektywie globalnej. Praca dotyczy wszystkich, nie tylko pracowników, ale także obywateli i konsumentów żyjących w zglobalizowanym systemie gospodarczym. Procesy produkcji tworzą relacje społeczne, emancypują bądź zniewalają, nobilitują i degradują. Są narzędziem biopolityki, co oznacza, że produktywne mogą być wszelkie formy życia. Dlatego problem pracy jest źródłem konfliktów i polem walki politycznej. Praca jest także ważnym tematem dla mediów na poziomie międzynarodowym. Problem w tym, że mainstreamowe media najczęściej pokazują wpływ pracy na rozwój ekonomiczny, koncentrując się na jej efektywności albo na braku zatrudnienia. Za projektem Ehmann i Farockiego stoi więc wątpliwość, czy faktycznie medialne reprezentacje pracy odpowiednio oddają to, co najbardziej istotne – proces i warunki pracy.

Prowadząc warsztaty z początkującymi filmowcami z różnych rejonów globu, Ehmann i Farocki wyznaczyli uczestnikom ścisłe kryteria formalne – jedno ujęcie trwające maksymalnie dwie minuty. Rezygnując z montażu, autorzy musieli we właściwym momencie uchwycić specyfikę procesu wybranej przez siebie pracy. Filmy te, reprezentujące różne rodzaje zajęć, zostaną uzupełnione o filmowe wariacje związane z jednym z pierwszych filmów w historii kina - „La Sortie de l’Usine Lumiere a Lyon“ („Wyjście robotników z fabryki“) braci Lumiere, który pokazuje moment zakończenia pracy. W ciągu 45 sekund pokazano nieprzerwany ruch w wykonaniu pracowników fabryki produków fotograficznych w Lyonie, których właścicielami byli pionierzy kina. Gdzie idą ci ludzie? Na spotkanie? Na barykady? Do domu? Dla Ehmann i Farockiego jedno ujęcie - takie jak zostało uwiecznione w jeden ze słonecznych dni we Francji - nakłania do refleksji początkujących filmowców czym będzie ten wybrany obraz, w jaki sposób opowie historię o pracy? Czy zmieszczą się w nim zwroty akcji?

W Muzeum Sztuki można było obejrzeć filmy z Bangalore, Berlina, Buenos Aires, Kairu, Moskwy, Rio de Janeiro, Tel Awiwu oraz te, które powstały w czasie warsztatów prowadzonych przez Antje Ehmann i Haruna Farockiego w maju 2013 roku w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Poza wyżej wymienionymi miastami, prowadzący realizują podobne zajęcia i wystawy; w Genewie, Hanoi, Lizbonie, Bostonie, Meksyku. Planowane są także warsztaty w Chinach i Południowej Afryce.

Każdej wystawie odbywającej się w ramach projektu „Praca w jednym ujęciu” towarzyszą piktogramy zaprojektowane przez Alice Creischer i Andreasa Siekmanna. Na podstawie danych dotyczących ilości mieszkańców, poziomu zatrudnienia, charakteru lokalnej produkcji, wysokości przeciętnego wynagrodzenia, artyści przygotowują graficzny komentarz podsumowujący specyfikę konkretnego miasta i charakter zmian społecznych, które obecnie wyznaczają kierunek jego rozwoju. W Łodzi artyści przygotowali piktogram zainpisorowany fenomenem Specjalnych Stref Ekonomicznych, które - jak można przeczytać na Wikipedii - są wydzieloną częścią terytorium kraju, w której działalność gospodarcza może być prowadzona na preferencyjnych warunkach, tj. przedsiębiorstwom, które uzyskały zezwolenie na działalność w strefie przysługuje pomoc publiczna w formie zwolnienia podatkowego. Specjalne strefy ekonomiczne istnieją w Chinach, Indiach, Iranie, Jordanii, Kazachstanie, Polsce, Rosji, Korei Północnej, na Białorusi i Filipinach. Do 31 marca 2005 strefy funkcjonowały na Ukrainie.

AUTORZY FILMÓW PREZENTOWANYCH NA WYSTAWIE:

Łódź: Aleksandra Chciuk, The Tram Dome, 2013 i Sirens, 2013; Filip Gabriel Pudło, Automotive, 2013; Monika Masłoń, Kitchen, 2013; Aleksandra Hirszfeld, This is not an easy Stuff, 2013; Pawel Fabjański, Dentist, 2013; Wojciech Domachowski, Minors Leaving their Workplace, Łódź 2013.

Bangalore: Shrikar Marur, Kinshuk Surfan, Gautam Vishwanath, Aleja powozów, 2012; Pooja Gupta, Sindhu Thirumalaisamy, Sklep obuwniczy, 2012; Suresh Kumar Gopalreddy, Wół, 2012; Nehar Shrestha, Bęben, 2012; Verena Buttman, Vijaya K. Seethappa, Kot i mięso, 2012; Nikhil Patil, Arav Narang, Dostawa wody, 2012.

Berlin: Achim Burat, Pielęgniarz, 2012; Susanne Dzeik, Biuro Notariusza, 2012; ZaraZandieh, W budowie, 2012; Katja Henssler, Gabor Ehlers, Posłaniec, 2012; Antje Freitag, Krematorium dla zwierząt, 2012; Markus Bauer, Susanne Dzeik, Rene Paulokat, Centrum danych, 2012.

Buenos Aires: Edén Batista Kullic, Nadzorować policję, 2013; Florencia Percia, Pralnia, 2013; Luisa Cavanagh, Operacja, 2013; Máximo Ciambella, Mate i skóra, 2013; Darío Schvarzstein, Ultrafiolet, 2013; Lucas Penafort, Pomiar laserowy i generowana komputerowo grafika, 2013.

Kair: Anu Ramdas, Surowe, 2012; Nada el Shazly, Most, 2012; Katrine Dirckinck, Różowy plusz, 2012; Kaya Behkalam, Podróżowanie, 2012; Mena el Shazly, Butelki po coli, 2012; Nada el Shazly, Praca-oczekiwanie, 2012.

Moskwa: Aleksei Taruts, Trening w walce na noże, 2013; Elena Koptyaeva, Dwie dziewczyny na przystanku autobusowym, 2013; Oleksiy Radynski, Sprzątanie, 2013; Oleksiy Radynski, Putin, 2013; Tatjana Efrussi, Kontroler helikopterów, 2013; Victoria Marchenkova, Pracownik kolei, 2013.

Rio de Janeiro: Cristián Silva-Avária, Miasto, biegacze, rybacy, 2012; Fred Benevides, Felipe Ribiero, Luiz Garcia, Święta fabryka, 2012; Lucas FerracoNassif, Zbrojony beton, 2012; Fred Benevides, Cezar Miglorin, Budowa miasta, 2012; Roberto Robalinho, Orfeu Negro, 2012; Cristián Silva-Avária, Ruch okrężny, 2012.

Tel Awiw: Inbal Herstig, Maszyna drukarska, 2012; Efrat Merin, Ulica, 2012; Tamar Nisim, Destylacja, 2012; Liron Shalev, Diamenty, 2012; Hadas Emma Kedar, Reżyserka, 2012; Yakov Afuta, Chleb i woda, 2012.

Wyjście robotników z miejsca pracy w 9 miastach: Auguste Lumiere, Wyjście robotników z fabryki, Lion 1895; Prerna Bishop, Rusha Dhayarkar, Wyjście robotników z fabryki tekstyliów, Bangalore 2012; Aline Bonvin, Wyjście robotników z fabryki dla niewidomych, Berlin 2012; Lucas Penafort, Wyjście robotników z miejsca pracy, Buenos Aires 2012, Bahaa Talis, Robotnicy opuszczają miejsce pracy nie zwracając uwagi na rowerzystę, Kair 2012; Wojciech Domachowski, Wyjście górników z miejsca pracy, Łódź 2013; Tatjana Efrussi, Wyjście robotników z fabryki piwa, Moskwa 2013; Beny Wagner, Wyjście robotników z fabryki tekstyliów, Rio de Janeiro 2012; Orit Ishay, Kolejny dzień, Tel Awiw 2012.

Antje Ehmann i Harun Farocki - Praca w jednym ujęciu
4 października - 17 listopada 2013
ms1, Muzeum Sztuki w Łodzi
Strona projektu: www.labour-in-a-single-shot.net
Kuratorzy: Antje Ehmann, Harun Farocki
Współpraca kuratorska: Aleksandra Jach, Joanna Sokołowska
Organizatorzy: Goethe-Institut, Muzeum Sztuki w Łodzi

Wystawę zrealizowano przy wsparciu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej.