„Jeżeli mamy wrzesień, to w Polsce czas na wojnę" - dość krotochwilnie rozpoczynał recenzję wystawy Zabawy dużych chłopców Stach Szabłowski. Wojny, dzięki Bogu, nie było, natomiast zaczęła się zima. A jeżeli mamy zimę, to w Polsce czas na konkurs, w którym przegrywa Azorro. Zresztą jesień to dla tej grupy podobny okres, jednak zimą mamy konkurs szczególny, bo na wystawę w Pawilonie Polskim na Biennale Sztuki w Wenecji. Dwa lata temu finałowe starcie przegrał Oskar Dawicki. Cztery - Azorro. Szkoda, bo Azorro (nie Dawicki solo!) to najbardziej niedocenieni polscy twórcy ostatnich nastu lat.
Zanim napiszę dlaczego, zerknijmy kto wystawiał w Pawilonie Polskim po 1989 roku. Po kolei byli to: Józef Szajna, Mirosław Bałka, Roman Opałka, Zofia Kulik, Katarzyna Kozyra, Leon Tarasewicz, Stanisław Dróżdż, Artur Żmijewski i Monika Sosnowska. Poza realizacjami Tarasewicza i może Sosnowskiej - sztuka śmiertelnie poważna, zaangażowana, w końcu ujęta w żelazne obręcze intelektualnego rygoru.
Rosjanie mieli w Wenecji Komara i Melamida, my mieliśmy tylko lokalną wystawę Dowcip i władza sądzenia (asteizm w Polsce) autorstwa Kazimierza Piotrowskiego. I choć twórców posługujących się ironią, kpiarstwem czy żartem w polskiej sztuce nigdy nie brakowało, to zawsze patrzyliśmy na nich z pewną rezerwą. Łódź Kaliska? Owszem, ale te ich dowcipy z Wielkiej Poważnej Neoawangardy... Strych? Wiadomo, stamtąd Libera. Dawicki? Może i zabawny, ale jak z wdziękiem określił to Tomek Kozak, w gruncie rzeczy „oportunista", „błazen", „konferansjer" i „minoderyjny klaun". Krasiński? Neoawangardowy konceptualista, co za pytanie. Że zdarzało mu się popełnić te niby-instalacje w stylu ciepłego surrealizmu? Cóż, bywa i tak, nie poradzisz.
I tak dalej, i temu podobne.
To chyba dość wierne odzwierciedlenie faktycznego stanu rzeczy. Dlaczego wygląda on tak, a nie inaczej? Wiadomo - sztuka to nie rurki z kremem, a szczególnie polska sztuka. No i polski artysta. Wieszcz albo co najmniej sumienie narodu. Nauczyciel. Mentor. Postać szlachetna i walcząca: jak nie z zaborcą, to z brunatnym i czerwonym okupantem albo przynajmniej konserwatywnym moherowym motłochem. Niebieski ptak? Może, ale nie teraz. Kiedy? Nie teraz! Pośmiejemy się później.
Tylko tak się dziwnie złożyło, że bycie anty, kontestacja i ogólnie bunt, to ostatnio ulubione poetki rynku. To zła wiadomość i dla sztuki, i dla artysty. No bo jak tu kruszyć system, kiedy ten się immunizował i każdy cios obraca na swoją korzyść? Jak nauczać masy, kiedy do łask wraca sztuka formalistyczna, obawiająca się jednoznacznych deklaracji, emocjonalna raczej niż dyskursywna? A może i ona ma potencjał krytyczny?
Przez dłuższy czas za takie opinie można było dostać przez łeb pałką faszyzmu od strażników rodzimej polit-poprawności. A tu nagle okazało się, że nie tylko faszyści i neokoni mogą wygadywać takie herezje, ale nawet francuscy filozofowie z atestem uniwersytetu Paris VIII Saint-Denis. I już uchodzi za dopuszczalną koncepcja, że sztuka może wywołać polityczny skutek także (a może przede wszystkim) wówczas, gdy nie jest prostą jak cep ilustracją teorii czy rebusem złożonym z kilku wymownych symboli. A prace w rodzaju zdjęć przedstawiających kobietę z wąsami ubraną jak mężczyzna czy kół olimpijskich zrobionych z drutu kolczastego mogą co najwyżej reklamować iPody.
Krytyczny potencjał sztuki ironicznej pierwszy dostrzegł i przekuł w wystawę bodaj Łukasz Ronduda. Na kameralnym (i co znamienne, zupełnie niedocenionym) pokazie Don't try this at Home Ronduda postawił tezę, że strategie neoawangardowe spauperyzowały się na tyle, że funkcjonują dziś jako jarmarczna, przaśna rozrywka dla mas. Bardziej radykalny od polskiego odłamu Jackassów okazał się więc Igor Krenz, który nie postawił na eksces, lecz zaproponował, by Jackassi oglądali przez osiem godzin statycznie filmowany Pałac Kultury i Nauki. I Oskar Dawicki, który poprosił członków polskiego Jackass, by słuchali poezji Ciorana recytowanej przez Wojciecha Krukowskiego (tylko bardzo szczelny umysł mógłby dopatrywać się w tej pracy nieudanej krytyki instytucjonalnej). Skoro eksces wylądował w MTV, to może nie warto stosować go w sztuce? Ronduda dokonał też nie lada wyczynu w innej kwestii: sprawił, że obrazy Pawła Książka zyskały oddech i nabrały intelektualnej wagi.
Ale Ronduda jest kuratorem, a nie artystą. A to właśnie artyści, którzy z humoreski uczynili swój znak firmowy stworzyli być może najbardziej wywrotowe dzieło ostatnich lat. Mowa tu o filmie Rodzina Supergrupy Azorro z 2004 roku. Otóż cała - excusez-moi -transgresyjna moc tej produkcji polega na tym, że wizualizuje ona największy koszmar wszystkich artystycznych rewolucjonistów: zmieszczanienie buntu. Koszmar, który ziszcza się z nieubłaganą regularnością. Tak jak konstruktywizm wylądował na filiżankach, Mondrian na muralach fundowanych przez osiedlowe spółdzielnie, Picasso na skarpetkach, akcjonizm na pokazach mody, postmodernizm w polityce, a sztuka polityczna na billboardach, tak w smutną klasykę zamieniają się strategie sztuki naszych czasów. Czy raczej już się zamieniły. A kto nie widzi, ten ślepy. I śmieszny.
Na filmie oglądamy rodzinę typu „dwa plus dwa", która spędza wieczór przed telewizorem. Na stole Pepsi, ciastka, sok Hortexu - dzień jak co dzień. Rodzice chcą w spokoju pooglądać program, ale wszędobylskie dzieci - jak to dzieci - zadają ciągle mnóstwo pytań. A trzeba powiedzieć, że akurat transmitują wręczanie Turner Award oraz film dokumentalny o Liberze. Trudny wybór, dwa hity. Na ten ostatni namawia synek, ale tata jest nieubłagany - woli Turnera. Jednak tak czy siak nie da się oglądać, bo a to córeczka cyzeluje kolejny Czarny kwadrat i podstawia go rodzicom do oceny, a to synek ustawia z plasteliny Piramidę zwierząt i też domaga się ciepłego słowa - a to znowu córka zagaja o Yvesa Kleina. A jak rozmowa się nie klei, mąż zgaduje żonę o to, przy którym numerze jest już Opałka, a tak w ogóle to w jakich kolekcjach jest Lego Libery. Ot, w strasznych mieszkaniach straszni mieszczanie. A na ścianie abstrakcja - żaden tam Kossak (Komar i Melamid dowiedli, że tylko statystyczny Holender powiesiłby sobie nad kanapą abstrakcję; to tyle, jeśli chodzi o artystyczną edukację ludu).
Prosty film Azorro jest tysiąckrotnie mocniejszy, niż wielostronicowe elaboraty naszpikowane przypisami i wspomniane już toporne projekty - a także te wymagające nieco większej erudycji, akurat takiej, by puzzle wskoczyły na swoje miejsce. Dlaczego? Bo stawia sprawę na ostrzu noża, a przez to jest bezwzględny w diagnozie. Podobnie jak realizacje Santiago Sierry, jeśli tylko przeczytać je bez naiwności wiecznie niespełnionego rewolucjonisty z klasy średniej, ale jako świadectwo dojmującej niemożności, dojścia do ściany. I podobnie jak prace Sierry, Rodzina nie pozwala hamletyzować: albo będziemy się oszukiwać i uznamy, że co jak co, ale naszej sztuki problem wyczerpania pewnych strategii nie dotyczy, albo staniemy przed koniecznością wymyślenia czegoś nowego.
Rodzina w Wenecji - tym mieście opuchłym od nudnej, przewidywalnej, seryjnie produkowanej sztuki mieniącej się współczesną? To była by rewolucja. Ale jak wiadomo rewolucja jest dzisiaj niemożliwa nawet do pomyślenia. Zwycięży więc pewnie kolejna wystawa o Historii, Polsce, Społeczeństwie, Sztuce... Pośmiejemy się później.
PS. Tekst był pisany przed ogłoszeniem wyników konkursu na wystawę w Pawilonie Polskim.
Komentarze
oczywiście "Tekst był
affe
daj Boże żeby więcej
sto tysięcy
Problemem Azorro jest wymuszony dowcip
Azorro - The Krasnals
zaznałeś duuuzego omyłu a nawet omułu kolego od Krasnals
A dla mnie The Krasnals i
az
anna k
jarus
------------
Kapitan Hak
cuż Raster swego czasu
azzoro wunderteam
thanks for posting such a
Factory Adidas 2011
louboutin 2011
air jordan retro air jordan retro
nike air force 1 nike air force 1
nike dunk nike dunk
Christian Louboutin Pumps Christian Louboutin Pumps
louboutin 2011 louboutin 2011
Christian Louboutin Sneakers Christian Louboutin Sneakers
Christian Louboutin Shoes Christian Louboutin Shoes
Jimmy Choo Shoes Jimmy Choo Shoes
Manolo Blahnik Shoes Manolo Blahnik Shoes
Nike Womens Shoes Nike Womens Shoes
Tory Burch Shoes Tory Burch Shoes
Yves Saint Laurent Shoes Yves Saint Laurent Shoes
Tory Burch Flats Tory Burch Flats
Tory Burch Reva Tory Burch Reva
Tory Burch Sale Tory Burch Sale
gucci handbags gucci handbags NT01.1108
mbt shoes
OG Air Jordans
coach bags
louis vuitton outlet the
coach outlet
You know, Coach items are so perfect and fascinating. Now I grow up, and find coach outlet on the Internet offering affordable products with reliable quality.coach factory outlet offer excellent, elegant coach products in order to generate room for your new collections.They're purchased more quickly that you may at any time imagine.coach factory are leading the international market all the time, because men and women choose to buy these Coach Products to use for leisure,work or travel than any other designer brands.
coach purses have to be considered the most wanted designer purses in the world. Known around the globe for their excellent craftsmanship and trendy styles, these purses are worshiped by millions.This brown handbag called Flagship Signature Brown Handbag has been the best seller in the coach factory outlet for almost three weeks.coach outlet online Store would dynamically change your overall styles right away. The amazing knack about the unique coach handbag is that it would never disappoint your individual styles at all. Rather, it would instantly change your ultimate fashions in a remarkable manner.coach outlet handbags's special design and fashion is certainly and so eye-catching, I hope you are able to get much more attention towards the Cheap Coach Crossbody.
As a fashion and modern lady, you can never have too many bags but Coach, Coach is a great leather handbags brand. coach bags have different look according to different designer concept.It is the best time for you to match clothing in this summer afternoon, carrying with the new coach handbags in coach handbags.coach outlet has become necessary in everyday life of women seeking fashion and simple designs simple and elegant to look at very affordable and practical.coach outlet store sells goods that are constructed to meet the highest standards of quality and functionality.You can trust it 100 percent.
coach outlet can provide the coach exactly the same is expected in a retail store. It can help you find bags of various colors, shapes and designs, which prove once again that the coach is actually a selection for the housekeeper.Lots of people carry the crossbody bags as they are strong, soft and flexible. Coach handbags on sale at the coach outlet online Store can meet your requirements.I just found an amazing website. It offers cheaper Coach goods at reasonable prices. Yes, it is the coach online store.It has however getting confirmed how they insure the fact that merchandise you purchase will genuinely be reliable mentor product to coach outlet store.
Designs of this season give you the unlimited cool feelings in this cool summer. The new designs of Coach products in the coach outlet enrich our daily life.Do you have difficulity just finding one coach bag store around you? Are you desperate for a Coach handbag? Well, then I'll tell you something about bags in coach outlet store.If you desire to go to coach factory outlet, but have no idea in which to go, you can research online. It is no doubt that there is drastically information and details about it for the reference.coach outlet online develops very quickly because it runs by its own special way and it contents the customers greatly.
coach factory outlet online even provides special discounts for VIP members. The vacancies of register are limited. So do it as quickly as possible.This coach bags are compatible with people today. And you will undoubtedly pick out the coach bags you desire from all kinds of colors and styles.coach factory Outlet are leading the international market all the time, because men and women choose to buy these Coach Products to use for leisure, work or travel than any other designer brands.coach outlet handbags's special design and fashion is certainly and so eye-catching, I hope you are able to get much more attention towards the Cheap Coach Crossbody.
louis vuitton outlet
louis vuitton outlet
is the perfect place for perfect Louis Vuitton products. At here, you can buy the best quality Louis Vuitton handbags, shoes, sunglasses and wallets. All items are triple-checked before they're delivered to you and make sure that the product don't have any flaw.They also have put theirlouis vuitton sale
to make it more convenient and economical for their customers to buy their goods.louis vuitton online
is famous for its classic design and the exquisite quality, also have been become as the symbol of the social status and public occasions.In recent time online shopping is becoming increasingly common among people, especially among the women with the sense of fashion,louis vuitton online store
.Here is a world of
louis vuitton outlet
where you can find all kinds of new style and fashion Louis Vuitton bags. We really want to lead the trend and let our customer in the pursuit of luxury and fashion, satisfied the needs of customers.You can choose the discount Louis Vuitton bags on our website. Cheaplouis vuitton handbags
are specifically designed to make a statement of fashion and elegance..Do you want to be as enthralling as Angelina Jolie? You would probably say,'Of course yes, but how?' Now you have an easy access to your fashion dream-louis vuitton outlet store
.This Louis Vuitton bag is finely processed for ladies and the design today is still renowned, so why not buy it from thelouis vuitton sale
online?Buy a unique and charm LV wallets, you should pay attention not only to look good. Quality is very important. The
louis vuitton online
designer leather wallets are always looking for new and long will be happy to help you.louis vuitton outlet online
do promotion this time and all the LV goods can save much money. Choose LV, choose right!Offering quality LV products with favorable prices,louis vuitton outlet
store is at your service. Hurry up, or you can not seize the chance.There must be one louis vuitton vernis that is sure to fit your style.louis vuitton sale
provide Louis Vuitton belt for men has royal purple lining, which could burnish whatever clothes.Good news! New LV goods are on promotion at the
louis vuitton sale
, which is another place to add luxurious texture to your new-season wardrobe.louis vuitton outlet
leads you to bags collection of wide, such as LV bags and LV handbag etc. They are main name in luxury and style. It is excellent quality, fine Italian technology and extraordinary beauty.louis vuitton online
have the variety are various Purses, Wallets, Woman Hand Bags, Tote Clutch Handbag and LV Louis Vuitton Handbags.When you hold a Louis Vuitton handbags, you can see and feel the quality. If it were for the fact that fashions change so often,louis vuitton outlet store
will be your good choice for a lifetime.