Wzorzec kilograma

: Function ereg() is deprecated in /includes/file.inc on line 649.
Wilhelm Sasnal, Bez tytułu (Wróblewski), 180 x 150 cm,  olej na płótnie,  2005
Wilhelm Sasnal, Bez tytułu (Wróblewski), 180 x 150 cm, olej na płótnie, 2005

Prezentacja twórczości Wilhelma Sasnala "Wzorzec kilograma" w Fundacji Galerii Foksal, składała się z kilku części: wystawy obrazów, projekcji filmu "Marfa" oraz koncertu amerykańskiego zespołu punkowego SPIC. Wydarzenie to ukazało jak bardzo film, muzyka i malarstwo są w sztuce Sasnala symbiotycznie powiązane, jak dzięki interakcjom i wymianom między nimi sztuka tego artysty wciąż pulsuje energią, intryguje świeżością.

Koncert na Cyplu Czerniakowskim nad Wisłą był specyficznym powrotem do założycielskich emocji fundujących sztukę Sasnala. Artysta wielokrotnie podkreślał, iż ukształtowała go raczej estetyka muzycznych subkultur, wizualność niezależnych teledysków, niż jakaś konkretna tradycja artystyczna. To w muzyce undergroundowej Sasnal odnajduje energetyczność, witalność i intensywność - jakości silnie obecne w egzystencji, a które już od dawna trudno znaleźć w polu sztuki. Koncert muzyki punkowej, w którym aktywnie brał udział (tańcząc do "upadłego" pogo ), posłużył artyście do kreacji przestrzeni pozawizualnych doświadczeń, tej - postulowanej przez Andrzeja Pawłowskiego przestrzeni "komunikacji energetycznej", w której nie chodzi o transfer jakiegoś konkretnego sensu, a raczej o "bezpośrednią" intensywną i angażującą więź - więź trudną do zmediatyzowania (tworzącego dystans) w języku czy obrazie. Dlatego wydaje się, iż filmy i malarstwo Sasnala - rozciągając się pomiędzy transferem informacji, a aporią sensu (nie popadając nigdy w żadną z tych skrajności) - powstają w poczuciu ciągłej korespondencji. Artysta w jednym z wywiadów powiedział: "czasem myślę, że malarstwo będzie istniało tak długo, jak będą istniały piosenki" (1). Również film "Marfa" przeradzający się w alternatywny teledysk punkowego zespołu jest rodzajem takiego powrotu do zarysowanych powyżej muzycznych korzeni, próbą uwypuklenia tych pierwotnych wideoklipowych inspiracji. Kształt "Marfy" jest determinowany przez współistnienie syndromu cech, charakterystycznych dla wszystkich filmów Sasnala, oprócz wspomnianej teledyskowości są to: "kino własne" i kino post-strukturalne.

Koncert grupy SPIC
Koncert grupy SPIC

"Marfa" jest przede wszystkim zapisem obecności Sasnala w tytułowym małym miasteczku w stanie Texas w USA. Artysta mówił: "do tego filmu zaangażowałem wszystkich, których w Marfie poznałem, niemal wszystkich, których tam można było poznać, jakieś 50 osób. Lokalne środowisko skate'owców, jedyny istniejący zespół S.P.I.C, zresztą bardzo dobry, itp." (2). W tym wymiarze praca ta zdaje się być kolejną odsłoną "kina własnego" - filmowego osobistego notatnika, który od lat realizuje Sasnal. Bowiem filmy artysty są bardzo mocno osadzone w jego egzystencji, są przefiltrowaną przez wyobraźnię rejestracją jego relacji ze światem, z miejscem, w którym żyje na stałe lub w którym aktualnie przebywa, z jego najbliższymi (głównie żoną Anką), przyjaciółmi czy osobami spotkanymi przypadkowo w podróży. Artysta od lat nie rozstaje się z kamerą filmową 8mm lub 16mm i permanentnie wizualizuje swoją "dystrybucję i redystrubucję rzeczywistości" nadając jej psychodeliczno-teledyskowy kształt. Tego typu aktywność filmową (narracyjną, intymną, subiektywną), w polu polskiej sztuki, Józef Robakowski nazwał (w latach 70.) "kinem własnym". Artysta pisał o tym fenomenie, iż jest to "sposób na zapamiętanie samego siebie, na zapisanie swojej mentalności, swoich gestów, (...) natężeń psychicznych, które zjawiły się wraz z rzeczywistością (...). Zwolnione od wszystkich mód i prawideł estetycznych oraz ustalonych kodyfikacji językowych staje blisko życia filmującego" (3).

Wilhelm Sasnal, Bez tytułu (ksiądz2), 35 x 27 cm, olej na płótnie, 2006
Wilhelm Sasnal, Bez tytułu (ksiądz2), 35 x 27 cm, olej na płótnie, 2006

Wilhelm Sasnal, Bez tytułu (ksiądz1), 35 x 27 cm, olej na płótnie, 2006
Wilhelm Sasnal, Bez tytułu (ksiądz1), 35 x 27 cm, olej na płótnie, 2006
Wilhelm Sasnal, Bez tytułu (ksiądz4), 35 x 27 cm, olej na płótnie, 2006
Wilhelm Sasnal, Bez tytułu (ksiądz4), 35 x 27 cm, olej na płótnie, 2006

Koleją cechą "Marfy" charakterystyczną również dla innych filmów Sasnala jest podejmowanie wielopoziomowej gry z dziedzictwem kina strukturalnego. W filmie tym oprócz typowych dla Sasnala materiałowych i montażowych odniesień do kina strukturalnego, artysta w przewrotny sposób odnosi się do twórczości minimalistów przemieniając cały film w specyficzną "de-konstrukcję w procesie", w rejestrację bardzo wyrafinowanej materiałowej entropii samochodu (możemy też zauważyć ironiczne odniesienie do twórczości Donalda Judda w momencie utworzenia metalowego kubika - przypominającego rzeźbę słynnego minimalisty- z wyrwanych drzwi samochodowych).

Wilhelm Sasnal, Bez tytułu (koza), 60x70, 2006
Wilhelm Sasnal, Bez tytułu (koza), 60x70, 2006

Niezwykle energetyczny koncert i projekcja filmu skontrastowane zostały wystawą najnowszych obrazów Sasnala, będących dość przewrotną, ale również bardzo wyrazistą grą z tradycją artystyczną - z malarstwem symbolizmu, romantyzmu, kubizmu. W skład wystawy wchodził cykl portretów księży, utrzymanych w kubistycznej estetyce wizualizującej przerażającą niemożność uzgodnienia tego co wiemy o świecie z nim samym. Sprawia to, iż poczucie upadku, dekadencji, rozkładu będące treścią obrazów zyskuje ciekawą ekwiwalencję w ich formie. Artysta o temacie tych przedstawień mówił "teraz na przykład chcę namalować na podstawie przypadkowo znalezionych fotografii, portrety dwu księży, którzy wyglądają jak para. Oczywiście ma to być ironiczne wobec księży, instytucji Kościoła oraz ukrywanego problemu homoseksualizmu. To portrety księży hipokrytów, z ustami, które chcą być całowane" (4). Pewna -"satanistyczna" wręcz- demoniczność charakteryzuje przedstawiający kozę obraz wykonany w intensywnych fluoroscencyjnych barwach. Artyście operującemu pewną wizualną "dekadencką" dosadnością - bardzo mocnym gestem, kolorem i figurą - (podobnie jak wcześniej w przypadku obrazów księży), udaje się jednak zachować dwuznaczność, niezdefiniowanie, tajemniczość przedstawienia malarskiego (obraz ten najpełniej pokazuje, jak daleko Sasnal odszedł od plakatowości charakterystycznej dla grupy Ładnie). Obrazem wyróżniającym się największym realizmem na tej podporządkowanej bardzo malarskiej wyobraźni ekspozycji jest wielkoformatowy portret namalowany na podstawie zdjęcia, przedstawiający odwróconego tyłem mężczyznę. To najmniej zdefiniowane przedstawienie z całego zestawu nawiązuje zarazem do romantycznych przedstawień C.D. Friedricha oraz realistyczno-metafizycznych obrazów Wróblewskiego.
Patrząc na ten obraz, interesuje nas najbardziej to czego nie widać: to jaką ma twarz i co widzi ukazana postać.

Wszyskie zdjecia z archiwum Fundacji Galerii Foksal

Wilhelm Sasnal, "Wzorzec kilograma" Fundacja Galerii Foksal. Warszawa, 16.05 - 15.07.2006.

1. Co z tego, Z Wilhelmem Sasnalem rozmawia Joanna Mytkowska, Paryż 2006, ulotka towarzysząca wystawie Wilhelm Sasnal Wzorzec kilograma, fgf 2006.
2. Co z tego, Z Wilhelmem Sasnalem rozmawia Joanna Mytkowska, Paryż 2006, ulotka towarzysząca wystawie Wilhelm Sasnal Wzorzec kilograma, fgf 2006.
3. Józef Robakowski, Kino własne [w:] Robakowski J. (red.) Teczka nr 12, Lublin 1992, str. 113.
4. Co z tego, Z Wilhelmem Sasnalem rozmawia Joanna Mytkowska, Paryż 2006, ulotka towarzysząca wystawie Wilhelm Sasnal Wzorzec kilograma, fgf 2006.

Wilhelm Sasnal, Bez tytułu (kacper), 35 x 27 cm, olej na płótnie , 2006
Wilhelm Sasnal, Bez tytułu (kacper), 35 x 27 cm, olej na płótnie , 2006

Wilhelm Sasnal, Bez tytułu (ryba), 46 x 38 cm, olej na płótnie , 2006
Wilhelm Sasnal, Bez tytułu (ryba), 46 x 38 cm, olej na płótnie , 2006


Wilhelm Sasnal, Bez tytułu (akt), 65 x 50 cm, olej na płótnie , 2006
Wilhelm Sasnal, Bez tytułu (akt), 65 x 50 cm, olej na płótnie , 2006

Wilhelm Sasnal "Wzorzec Kilograma", Fundacja Galerii Foksal, Warszawa, 2006
Wilhelm Sasnal "Wzorzec Kilograma", Fundacja Galerii Foksal, Warszawa, 2006

Wilhelm Sasnal "Wzorzec Kilograma", Fundacja Galerii Foksal, Warszawa, 2006
Wilhelm Sasnal "Wzorzec Kilograma", Fundacja Galerii Foksal, Warszawa, 2006