Zabawa i radykalna wyobraźnia na biennale w Göteborgu

: Function ereg() is deprecated in /includes/file.inc on line 649.

Biennale sztuki w Goeteborgu to największe cykliczne wydarzenie artystyczne w Szwecji. Organizowany od 2001 roku projekt to przede wszystkim arena międzynarodowej wymiany i współpracy w obszarze sztuk wizualnych. Tegoroczne biennale (otwarte w dniach 7 września - 17 listopada 2013), którego tytuł brzmi "Play! Recapturing the Radical Imagination" bada i poddaje krytycznej analizie dwa istotne składniki artystycznego i politycznego dyskursu - zabawę i radykalną wyobraźnię.

Dyrektorami artystycznymi biennale są Edi Muka oraz Stina Edblom, którzy zaprosili czterech kuratorów do zrealizowania odrębnych projektów. Swoje wystawy przygotowali Claire Tancons, Katerina Gregos, Andjeas Ejiksson i Ragnar Kjartansson oraz Joanna Warsza.

Polscy artyści biorący udział w biennale to Katarzyna Krakowiak (projekt ArtCrime), Karol Radziszewski (projekt AnarKrew) i Agnieszka Polska (program towarzyszący); kuratorka i dyrektorka artystyczna Kunsthall Aarhus, Joasia Krysa weźmie udział w serii wykładów: „New Perspectives On Curatorial Practice", zaś Dorota Lukiańska, artystka pracująca jako fotograf dla szwedzkiej policji przygotowała dokumentację do projektu Joanny Warszy.


„Art Crime. Legally On The Edge. A Forensic Exhibition in the Backwaters of Göteborg";
Kuratorka: Joanna Warsza

Niezwykły skandynawski serial kryminalny "The Bridge" ("Most") rozpoczyna scena, w której w całym mieście następuje przerwa w dopływie prądu, gasną światła i życie na chwilę zamiera. Po środku mostu, na granicy pomiędzy Szwecją a Danią znalezione jest przepołowione ciało. Jest to pierwsze działanie „szlachetnego terrorysty", który popełnia zbrodnie, aby zwrócić uwagę na problemy społeczne. Od niemalże pół wieku kryminały i powieści grozy uchodzą za swoistą metodę uprawiania politycznej debaty w Skandynawii, post-marksistowską krytykę społeczeństwa, które pod pozorną harmonią i konsensusem skrywa utajone zło. Jak pisał miłośnik gatunku, Bertold Brecht - fascynacja czarnym gatunkiem ma źródło w głęboko modernistycznym projekcie; w kryminałach bowiem każde przestępstwo musi mieć swój racjonalny powód, zło ostatecznie przegrywa, triumfuje zaś fantazyjny obraz harmonijnego społeczeństwa.

Wystawa kryminalna „ArtCrime. Legally on the Edge. A Forensic Exhibition" odbywa się w centrum Goeteborga, w postaci spaceru od mariny Lilla Bommens, wzdłuż "Wybrzeża Niezrealizowanych Marzeń". Wszyscy zaproszeni artyści interesują się działaniem na pograniczu sztuki i prawa, analizowaniem przemocy i pytaniem o prawny i polityczny status nielegalnego dzieła sztuki. Wystawa eksploruje też rolę artystów jako detektywów, badaczy i autorów niestworzonych historii, z drugiej zaś - jako komentatorów społecznych i aktywistów. Badaniu poddana zostaje sfera kryminalna - szare strefy i luki prawne oraz niedopowiedzenia, które znajdują polityczne lub aktywistyczne zastosowanie. Projekt konfrontuje zbrodnię z prawodawstwem - historią wraków, prawem morskim, cenzurą obyczajową, pracą dla policji, ciemną stroną poprawnego społeczeństwa. Jaki pisał Theodor Adorno: "Każde dzieło sztuki jest niedokonaną zbrodnią"; ponieważ sztuka, tak jak zbrodnia, pragnie zradykalizować status quo.

Projekty artystów posłużyły jako inspiracja do noweli kryminalnej napisanej przez jednego z najsłynniejszych szwedzkich autorów Nordic Noir, pochodzącego z Goeteborga Åke Edwardsona. Opowiadanie ukaże się w lokalnej prasie (w dzienniku "Göteborgs-Posten") w dniu otwarcia Biennale. Zdjęcia do wystawy-opowiadania wykonała Dorota Lukiańska.