WOJCIECH FANGOR, FOT. PRZEMEK PIELECKI

Krzysztof Ked Olszewski: Festiwal inSPIRACJE ma już 5 lat. Już, albo tylko 5. To pierwszy przystanek by się zatrzymać, spojrzeć wstecz i wyciągnąć wnioski na następne lata. Zdajemy sobie sprawę z naszej przyszłej drogi i zagrożeń jakie nas mogą spotkać. W Szczecinie do tej pory nie było Akademii Sztuk Pięknych, ma powstać w 2010 roku, a 5 lat to tyle ile trwają studia wyższe, dla wielu młodych ludzi pracujących przy wydarzeniu, inSPIRACJE są formą edukacji poprzez sztukę.

Międzynarodowy Festiwal Sztuki Wizualnej inSPIRACJE, bo tak brzmi dziś jego pełna nazwa, przy pierwszych dwóch edycjach był festiwalem fotografii. Od trzeciej edycji postanowiliśmy rozszerzyć formułę i nadać Festiwalowi charakter interdyscyplinarny, każdej edycji nadać hasło przewodnie. Brzmiały one kolejno: memories w 2007, sacrum - profanum w 2008 i space w 2009. Odeszliśmy od samej fotografii, ponieważ uważamy, że ograniczanie się do jednego medium to utopia. Dziś sztuka nie znosi podziałów na media, zdecydowanie lepiej skupić się na problemie, zachowując interdyscyplinarność przekazu.

Jak się mają inSPIRACJE do innych wydarzeń w Szczecinie? Jakie instytucje angażują i jaką rolę mają spełniać w Szczecinie i nie tylko?

inSPIRACJE to Festiwal młody i rozwijający się dynamicznie. Jest jednym może z trzech, a może nawet z dwóch najważniejszych wydarzeń kulturalnych w Szczecinie. Biorę tu pod uwagę frekwencję głównie młodych widzów, rozmach i budżet oraz promocję wydarzenia w Szczecinie oraz poza granicami miasta czyli promocję ogólnopolską oraz promocję w Berlinie. Należy pamiętać że usytuowanie Szczecina sprawia, że częściej na inSPIRACJE przyjedzie widz z Berlina niż np.: z Warszawy. Do Berlina jest trochę ponad 100 kilometrów i można tę drogę pokonać w godzinę.

Trzy pierwsze edycję Festiwalu organizowało Stowarzyszenie Make it Funky Production, natomiast
od edycji czwartej inSPIRACJE organizuje Instytucja Kultury o nazwie 13 muz przy współpracy
ze Stowarzyszeniem. Na pewnym etapie rozwoju wydarzenia nie da się sprawnie budować kolejnych edycji bez umocowania instytucjonalnego.

Festiwal dziś wypełniła pewną ważną lukę na mapie wydarzeń artystycznych w Polsce, jest corocznym dużym międzynarodowym przedsięwzięciem, które trwa i się znakomicie rozwija. Dla artystów, kuratorów, krytyków to ważna informacja, że angażują swoją energię w wydarzenie, które ma swoją kontynuację.

Czym wyróżniały się od poprzednich edycji tegoroczne inSPIRACJE?

Każda edycja inSPIRACJI różni się znacząco od poprzedniej. Jest kilka powodów, dlaczego tak się dzieje. Jednym z nich jest coraz większy budżet i możliwość wcześniejszego planowania każdego elementu produkcji wydarzenia, począwszy od programu skończywszy na promocji. Tegoroczna edycja inSPIRACJE/Space była dla nas dodatkowo dużym wyzwaniem, ponieważ część prac była budowana i prezentowana w przestrzeni publicznej, co wiązało się z dużą ilością formalności.

STEFAN WOJNECKI, FOT. DANIEL ADAMSKI

Jaką formułę przyjmą inSPIRACJE za rok?

Jak już wspomniałem co roku mamy nowy temat Festiwalu, w 2010 tematem przewodnim jest GLAMOUR. Opis dotyczący hasła można znaleźć na stronie inSPIRACJI www.inspiracje.art.pl, opublikowane są również dwa konkursy; na projekt kuratorski oraz na indywidualne projekty artystyczne. Program Festiwalu składa się z kilku platform, pierwsza z nich, to zwycięski projekt kuratorski, druga, to ok. 13 -15 wybranych projektów z nadesłanych projektów do konkursu indywidualnego oraz trzecia -to uznani artyści zaproszeni przez organizatorów Festiwalu. Mamy już potwierdzenia pierwszych zaproszonych gości; są nimi:

Karim Rashid - światowej sławy designer. Jeden z najsłynniejszych projektantów sztuki użytkowej na świecie. Egipcjanin, pracujący na co dzień w Nowym Jorku. Jego prace balansują na granicy kiczu. Projektuje między innymi dla takich marek jak: Kenzo, Prada czy Lacoste. Projekty Rashida wystawiane są w największych muzeach świata; Ivonne Thein - artystka zajmująca się fotografią. Młoda niemiecka artystka, zasłynęła z szokującej sesji fotograficznej pod tytułem „Thirty-two kilos" i ten właśnie projekt zaprezentujemy podczas przyszłorocznych inSPIRACJI. Marc Tamschick - architekt przestrzeni medialnych. Zdobywca potrójnej złotej nagrody na tegorocznych 10. World Media Festival w Hamburgu za pawilony w Saragossie na Expo 2008. Jego projekty były nagradzane przez Art Directors Club, Best architects, Animago, Intermedia, New York Festivals. Studiował grafikę na Akademii Sztuk w Stuttgarcie i film na Akademii Filmowej w Ludwigsburgu. Producent, dyrektor kreatywny, reżyser pop-promos, reklam i mieszanych projektów medialnych. Pracuje jako artysta medialny i reżyser dla scenografów, agencji, firm produkcyjnych i klientów indywidualnych. Z kolejnymi artystami prowadzimy rozmowy i będziemy informować o ich rezultatach na oficjalnej stronie inSPIIRACJI.

SŁAWEK BRZOSKA, FOT. ROMAN WNUK

inSpiracje w Szczecinie - one time surprise?
Magda Komborska

Festiwale street artu i sztuki niezależnej w Elblągu (Festiwal Street Art), Gdańsku („Graffest - Międzynarodowy Festiwal Sztuki Graffiti" ), Warszawie (trzymiesięczny „Festiwal Street Art Doping"), i Częstochowie (od maja) intensywnie eksploatują miejskie przestrzenie. To bardzo dobra wiadomość, że sztuka ta została już zaakceptowana i nie jest obca żadnej publice, ale z drugiej strony wydarzenia te uzmysławiają, że istnieje nadal podział na sztukę wyższą i niższą. Obywający się w tym roku już po raz piąty, Międzynarodowy Festiwal Sztuki Wizualnej inSpiracje/Space Festiwal inSpiracje w Szczecinie omijał tego typu podziały - integrował sztukę interaktywną, uliczną, galeryjną i muzealną. Wyłaniał wspólną cechę artystycznych działań, którą - za Clementem Greenbergiem - można określić one time surprise. Dla tego krytyka sztuki XX wieku syntetyczne dzieła sztuki - obiekty, instalacje, malarstwo a szczególnie wideo i fotografie - stanowiły formy sztuki nowinkowej (Novelty Art) mającej swój początek w minimal arcie i op-arcie. To krytyczne określenie Greenberga przybiera dziś chyba pozytywne zabarwienie, podkreśla chwilowość sztuki, jednorazowość miejsca i czasu jej zaistnienia. Sztuka aranżowana w przestrzeni miejskiej jest sztuką dla podróżnych, sztuką migracji, peregrynacji. Ten trop dało się odczuć na tegorocznym festiwalu inSpiracje/Space. Artyści biorący udział w tym przedsięwzięciu podczas czterech dni tworzyli zainspirowani konkretnym miejscem, wypełniły się nie tylko galerie, muzeum, zamek, ale i puby. Pokazano interesującą wystawę (wybraną w drodze konkursu) Enter/Escape Karoliny Jabłońskiej i Anki Leśniak, kreującą wspólną instalację 12 artystów - prace oparte na improwizacji i emocjonalności, a w Muzeum Narodowym pokaz Wszystkie kolory są dozwolone, pod warunkiem, że nie przeszkadzają w handlu - wystawę przeniesiona z katowickiego BWA, której kuratorem był znany galerzysta Wodek. Zaistniał także graffiti-projekt Cargo i Galeria Bezdomna - młoda nieujarzmiona fotografia.

Fotografia dokumentuje, ale także tworzy indywidualny świat postrzegania i nowe środowisko, pozwala widzowi odtworzyć własne miejsce, przeżyć translokację. Festiwal zaprezentował szerokie pole fotografii: od klasycznej metody otworkowej Łukasza Harunia po zdjęcia amatorskie (69. edycja Galerii Bezdomnej). Krzysztof Cichosz pokazał serie instalacji fotograficznych, sięgnął po dawne podręczniki, encyklopedie, gazety i przeniósł je za pomocą własnej techniki w przestrzenne rastry utworzone z kilku przezroczystych warstw. Uabstrakcyjnił stare ikony i uzyskał obrazy/zdjęcia, w których pierwotne wizerunki można było zobaczyć tylko po wyszukaniu odpowiedniego punktu widzenia.

Z nietypowym wykorzystaniem fotografii można było się zetknąć w malarstwie Szkota Caluma Colvina w Galerii FOTART. Jego prace sytuują się na styku kilku dyscyplin rzeźby, malarstwa, fotografii i techniki mediów. Przedstawione obrazy są dokumentem wykreowanej przestrzeni - realistycznej, ale i surrealistycznej, medialnej, efemerycznej. Choć opatrzone niezbyt intrygującymi tytułami (Ornitologia, Święte i Świeckie), operuje ciekawą technologią. Colvin malowanie obrazu rozpoczyna od wymyślenia i od ustawienia scenografii. Potem tę przestrzeń maluje i fotografuje, a wydrukowane fotografie umieszcza w malowanym obrazie. W ten sposób tworzy nowe przestrzenie - miejsca dla obrazu, kreacji i zabawy.

ZBIGNIEW RYBCZYŃSKI, FOT. ROMAN WNUK

Koneksje malarstwa i sztuk medialnych zaprezentowali na festiwalu dwaj znani reżyserzy filmowi - Zbigniew Rybczyński i Peter Greeneway. Rybczyński na spotkaniu w Galerii 13 muz zaprezentował swoje dokonania w dziedzinie najnowszych technologii wideo. Podczas wykładu omawiał własne pionierskie technologie Tv High Definition, wiele patentów amerykańskich na nowatorskie techniki produkcji filmowej i wideo, np. oprogramowanie Zbig do matowania obrazu. Celebracja przestrzeni medialnej, generowanie wyobrażonego obszaru medialnego inSpiracji zakończyło się pokazem Petera Greenewaya (wraz z DJ Yonderboi) - NoTV/Peter Greenaway Tulse Luper VJ Performance w szczecińskiej Starej Lokomotywowni (realizacja ta pierwszy raz miała miejsce w czerwcu 2005 w Klubie 11 w Amsterdamie). Obrazy z filmu Walizki Tulse Luper z remiksem filmowym DJa Radara stały się LIVE TV, Greeneway operował ekranem dotykowym, będąc w czasie rzeczywistym dyrygentem obrazu. Oryginalna formuła Greeneway, czyli film jako telewizja, kino i VJ performance w jednym, oraz wideo/elektroniki Rybczyńskiego poszerzyły festiwalowi nadały inSpiracjom pełny wymiar space.

Interesującym zabiegiem było przedstawienie zapisu akcji Podniesienie II Keda Olszewskiego i Arka Piętaka. Akcja dotyczyła usuwania śladów władzy sowieckiej w mieście, była próbą zastąpienia gwiazdy, usuniętej wcześniej z Pomnika Wdzięczności Armii Radzieckiej przez jej styropianową kopią w skali 1:1. Próba nie powiodła się, bowiem straż miejska nie pozwoliła na umieszczenie repliki gwiazdy pod pretekstem zagrożenia publicznego. Inną interwencją artystów w przestrzeń miejską było umieszczenie flagi pirackiej na maszcie (część statku Kapitan Konstanty Macierewicz), stojącym na placu Solidarności. Dokumentacje akcji efemerycznych były ponownym odkrywaniem historii pomników, konfrontacją ich z teraźniejszą kulturą, w groteskowy sposób ożywiały fragmenty historii.

PROJEKT GRAFFITI, FOT. ARCHIWUM

Międzynarodowy Festiwal inSpiracje to projekt zjawiskowy, wymykający się zamkniętej formule festiwalowej ze względu na zespolenie sztuki ulicznej i muzealnej, twórczości profesjonalnej i amatorskiej. Wygląda na to, że festiwal jest na tyle prężny, że nie grozi mu pułapka bycia Greenbergiańską one time surprise.

5. Międzynarodowy Festiwal Sztuki Wizualnej inSpiracje/Space, dyrektor festiwalu - Ked Olszewski, Szczecin, 19-22.03.2009

Prezentacje:
Zbigniew Rybczyński, Zamek Książąt Pomorskich, 19.03.09

Enter/Escape, kuratorki: Karolina Jabłońska, Anka Leśniak. Artyści: Wojciech Fangor, Leon Tarasewicz, Piotr C.Kowalski, Dominik Lejman, Anna Okrasko, Olga Lewicka, Anka Leśniak, Marek Sułek, Marzena Turek-Gaś, Miłosz Pobiedziński, Izabela Chamczyk, Małgorzata Kaczmarek
Zamek Książąt Pomorskich, Galeria Południowa, 19.03.09,

Krzysztof Cichosz, Fotoinstalacje, Łukasz Haruń, Aleksander Prugar, Reklamiasto
Miejska Galeria Sztuki 13 muz,

Tramwaj N, przestrzeń miejska, Platoniq, Burn Station, 20.03.09

Wszystkie kolory są dozwolone, pod warunkiem, że nie przeszkadzają w handlu.
Kurator: Wodek
Artyści: Antoine Perrot, Anu Tuominen, Beat Zoderer, Benjamnin Sabatier, Carole Louis, Tina Haase, Jacob Dahlgren, Jean-Pierre Bredo, Roman Signer, Claude Briand-Picard, Trevor Richards, Muzeum Narodowe, Muzeum Sztuki Współczesnej, 20.03.09

Willa Lentza, filia 13 muz, 21.03.09 (artyści: Ked Olszewski i Arek Piętak, Jakub Jenajczyk, Wjciech Puś, Malwina Rzonca, Agata Kosmacz, Maria Wsilewska, Jacek Doroszenko i Marcin Sipiora).

Galeria Bezdomna, Dawne Zakłady Odzieżowe DANA, 21.03.09

Peter Greenaway, DJ Yonderboi, NoTV/Peter Greeneway Tulse Luper VJ Performance,Stara Lokomotywownia, 22.03.09

instalacje i działania w przestrzeni miejskiej:

Park Andersa, Akore, Big Sister
Aleja Kwiatowa, plac Żołnierza Polskiego, Katarzyna Majak, Usadowienie II
Aram Bartholl, Map
Aleja Kwiatowa, Aleksandra Kubiak, Home-less
Bulwar vis a vis Dworca PKP, Chazme, Elomelo, Foxy, Kreda, Krik, Sepe, Wiurator,Cargo

AKROE, FOT. BARTOSZ MATENKO

ARAM BARTHOLL, FOT. PRZEMEK PIELECKI
KASIA MAJAK, FOT. DANIEL ADAMSKI

KED OLSZEWSKI I AREK PIĘTAK, FOT. ARCHIWUM

LEON TARASEWICZ, FOT. BARTOSZ MATENKO
PETER GREENAWAY, FOT. DANIEL ADAMSKI
PETER GREENAWAY, FOT. ROMAN WNUK
PIOTR C. KOWALSKI, FOT. BARTOSZ MATENKO
PLATONIQ, FOT. PRZEMEK PIELECKI